Microsoft Lync Server 2010’un makalemizde de bahsettiğimiz gibi Microsoft’un anlık mesajlaşma ve iletişim alanında çıkarmış olduğu bir yazılım. Microsoft Lync Server, mesajlaşma, konferans, ve kurumsal düzeyde iş birliği gereksinimlerini desteklemek için çözümler sunmaktadır.
Microsoft Lync Server 2010, iletişim yazılımı grubunda, işbirliği ve iletişimi güçlendirmek için müşterilerine bir çok yeni özellik sunmaktadır. Lync Server 2010, kullanıcılarına PC,tarayıcı ve mobil aygıtlarla uyumlu olan, kullanımı kolay bir arayüz sunmaktadır. Microsoft Lync Server sayesinde, sesli ve görüntülü konferans oluşturmamızı sağlamaktadır. Lync Server, mevcut ortamda bulunan Active Directory ve Exchange Server ve diğer Microsoft sunucu ürünleri ile uyumlu çalışabilmektedir.
Microsoft Lync Server’in faydalarından kısaca bahsecedek olursak;
gibi Lync Server’in bir çok faydasından bashedebiliriz.
LYNC SERVER 2010 YÖNETİM ARAÇLARI
Microsoft Lync Server 2010, yönetilebilirliği geliştirmek ve basitleştirmek için birden çok yönetim aracı ile beraber gelmektedir. Sunulan bu yönetim araçları ile gerek merkezi yönetimi,gerekse web tabanlı yönetimi basitleştirebilmekteyiz.Microsoft Lync Server aşağıdaki yönetim araçlarını bizlere sunmaktadır.
gibi yönetim araçlarından söz edebiliriz.
Yeni Topoloji Oluşturma Aracı
Lync Server 2010 ile beraber gelen topoloji oluşturma aracı (Topoloji Builder) topoloji oluşturma ve düzenleme için kullanabileceğimiz sihirbaz tabanlı bir arayüzdür. Herhangibir sunucu üzerinde Lync Server kurulumuna başlamadan önce topoloji doğrulanır ve gereken kurulum senaryoları basitleştirilmiş olmaktadır. Ayrıca, topoloji oluşturulması esnasında etki alanı ismi (FQDN) belirtilebilmektedir.
Yeni Merkezi Yönetim
Microsoft Lync Server 2010 sunucuları ve hizmetleri hakkındaki yapılandırma bilgileri,Merkezi Yönetim deposu içerisinde tutulmaktadır. Yeni Lync Server merkezi yönetimi, verilerin daha sağlam bir şekilde kurulmasını, yönetilmesini, ve güvenli bir şekilde depolanmasını sağlamaktadır. Lync Server üzerindeki hizmetleri yönetmek için Lync Server Management Shell ve Merkezi Yönetim deposu yapılandırma bilgilerini yönetmek için Lync Server kontrol paneli kullanılmaktadır.
Lync Server Management Shell
Lync Server Management Shell, Windows PowerShell komut satırı arayüzü üzerine inşaa edilmiş güçlü bir yönetim arayüzüdür. Lync Server içerisinde gelişmiş cmdlet’ler yani komut satırları barındırmaktadır.
Rol Tabanlı Erişim Kontrol Özelliği
Microsoft Lync Server 2010, rol tabanlı erişim kontrolü (RBAC) yapısını kullanmaktadır. Lync Server 2010, önceden tanımlanmış birçok yönetimsel görevleride bünyesinde bulundurmaktadır. RBAC ile kullanıcılara önceden tanımlanmış yönetici rolleri verilmektedir.
Web Tabanlı Yönetiöm Araçları
Microsoft Lync Server, kullanıcılara web üzerinden yönetim yapabilmleri için, yeni bir web tabanlı grafik arayüzü sunmaktadır. Web tabanlı kullanıcı arayüzü ile kullanıcılar, kendi bilgisayarlarını uzak lokasyonda bulunan bir bilgisayar üzerinden yönetebilmektedirler. Lync kontol paneli, Internet Explorer 8 ve Microsoft Silverlight 4 tarayıcı Plugin’i gerektirir.
DNS Yükü Dengeleme Özelliği
Microsoft Lync Server 2010 ‘un Dns yükü dengeleme özelliği sayesinde, network üzerinde yük dengeleme yapılandırılarak yönetim yükü büyük ölçüde azaltılabilmektedir. DNS yük dengeleme, network üzerinde SIP trafik ve medya trafik gibi ağ trafiğini dengeler.
Sanallaştırma Desteği
Lync Server 2010, sanallaştırma desteği olarak Hyper –V ve VMvare gibi sanallaştırma yazılımlarına destek vermektedir.
Certificate-Based Authentication
Lync Server, sertifika tabanlı kimlik doğrulamasını da desteklemektedir..Kimlik doğrulama işlemi sonucunda, kullanıcı Lync Server tarafından bir sertifika alır. Sonraki kimlik doğrulama işlemi ise, kullanıcıya verilmiş olan istemci sertifikası kullanılarak yapılmaktadır. Kullanıcılar kendilerine verilmiş olan istemci kimlik doğrulama sertifikasını kullanarak Active Directory ortamına erişebileceklerdir.
Lync Server Lisanslama
Lync Server için iki tip lisanslama modeli bulunmaktadır. Bunlar;
Yukarıda belirtmiş olduğumuz maddelere göre, Lync Server 2010 kurulumu yapılan her işletim sistemi üzerinde Lync Server 2010 lisansının da olması gerekmektedir. Lync Server sunucusuna erişim gerçekleştiren kullanıcı ve aygıt içinse bir CAL gerekmektedir.
Lync Server 2010 Standart Edition Üzerindeki Sunucu Rolleri:
gibi sunucu rollerinden bahsedilebilir. Evet Microsoft Lync Server 2010 hakkında kısaca bilgi sahibi olduktan Microsoft Lync Server 2010 Planning Tool kurulumuna geçiş yapabiliriz.
Not: Makalede Microsoft Lync Server 2010 kurulumundan bahsedilmeyecektir. Lync Server kurulumu ilerleyen makalelerde detaylı bir şekilde ele alınacaktır.
Microsoft Lync Server 2010 Planning Tool kurulumunu başlatmak için aşağıdaki adresten Lync server 2010 planlama aracını http://www.microsoft.com/download/en/details.aspx?id=19711 adresinden indiriyoruz ve program kısayolunun üzerine gelip çift tıklayarak programın açılmasını sağlıyoruz.
Programın çalıştırılması işleminden sonra karşımıza yukarıdaki resimde de görüldüğü gibi Welcome to the Microsoft Lync Server 2010 Planning Tool Setup Wizard ekranı çıkacaktır. Karşılama ekranını next diyerek geçiyoruz. Karşılama ekranından sonra karşımıza yukarıdaki resimde de görüldüğü gibi End User License Agreement (Lisans Anlaşması) ekranı çıkmaktadır. Bu ekranda lisans anlaşmasını I accept the terms in the License Agreement seçeneğini işaretleyerek onaylıyoruz ve ardından next diyerek bir sonraki adıma geçiş yapıyoruz.
Destination Folder penceresinde ise, Microsoft Lync Server 2010 Planning Tool ‘un hangi dizine kopyalanacağı sorulmakta. Kurulum dosyaları şekil üzerinde de görüldüğü gibi C:\Program Files\ Microsoft Lync Server 2010\ Planning Tool klasörü içerisine kaydedilecektir. Eğer, kurulum dosyalarının başka bir dizin içerisine kaydeilmesini istiyorsanız Change tuşunu kullanarak lokasyon seçiminizi yapabilirsiniz. Ben bu ekranda herhangibir değişiklik yapmadan next diyorum.
Ve Install tuşuna basarak kurulumu başlamasını sağlıyoruz.
Evet kurulum başarılı bir şekilde tamamlanmış durumda. Finish diyerek bu pencereyide kapatıyoruz. Proramı başlatmak için Start >> Programs >> Microsoft Lync Server 2010 >> Planning Tool seçeneğine tıklıyoruz.
Programın açılmasının ardından karşımıza yukarıdaki şekilde de görüldüğü gibi Welcome to the Planning Tool for Microsoft Lync Server 2010 ekranı çıkmaktadır. Karşılama penceresi şekilde de görüldüü gibi iki sütündan karşımıza çıkmakta. External Links sütünunda , Microsoft Lync Server 2010 ile ilgili teknik kaynaklara ulaşabileceğimiz adresler bulunmakta. Örnek olarak, Server Documentation seçeneğine tıkladığınız zaman, Lync Server ile ilgili dökümanlara, Downloads seçeneğine tıkladığınız zaman ise, Microsoft Lync Server 2010’un deneme sürümünü indirebileceğiniz sayfaya yönlendiriliyorsunuz. Get started seçeneğine tıkladığımız zaman karşımıza Yes ve No seçenekleri çıkmakta. Şirketimiz içerisinde ses ve video konferans ev sahipliği yapmak istiyorsak Yes seçeneğini, ses ve video konferansı yapmak istemiyorsak No seçeneğini seçmememiz gerekmektedir. Ben yes seçeneğini seçerek next diyorum.
DİAL-İN CONFERENCİNG
Kurumumuz içerisinde çevirmeli bağlantı kullanarak konferans dağıtımı yapılmasını isteyip istemediğimiz sorulmakta. Konferansa ofis dışından veya bilgisayara erişim hakkı olmayan kullanıcılar konferansa katılmak istediklerinde, konferans gorevlisi çevirmeli bağlantı kullanarak konferansı dağıtabilir.
WEB CONFERENCİNG
Kullanıcılar web konferası sırasında konferansta bulunan diğer kullanıcılar ile,belge paylaşımı yapmak istediklerinde, örnek olarak; Microsoft PowerPoint sunumunu konferans esnasında diğer kullanıcılar ile paylaşabilirler. Ayrıca kullanıcılar gerçekleştirilen konferansta, masaüstlerinin tamamını veya bir kısmını gerçek zamanlı olarak diğer kullanıcılarla paylaşıma açabilmektedirler. Bu konferans tipinde, kullanıcılar ses,video, masaüstü paylaşımı uygulamaları ile zengin bir konfrerans ortamınada sahip olmaktadırlar.
ENTERPRİSE VOİCE
Enterprise Voice tarafında, Microsoft yazılım destekli VoIP çözümü sunulmaktadır. Enterprise Voice ile, kullacılar arama yapmak istediklerinde bu isteklerini kendi belirlemiş oldukları numaralara ve mobil cihazlara yönlendirebilmektedirler. Bunun yanında Microsoft Outlook kullanıcılarının diğer outlook kullanıcıları ile iletişim kurmaları sağlanabilmektedir. Lyc Server ile beraber Enterprise Voice tarafında da bazı yeni özellikler eklenmiş durumda. Bu özelliklerden bazıları
gibi özellikler Enterprise Voice tarafında mevcut durumda. Şimdi bu özelliklerin ne anlama geldiklerini kısaca açıklayalım.
Sunucu Bypass
Bu özellik sayesinde, ses trafiğini yapılandırma,gereksiz kod çevirimini en aza indirme, paket kaybının önlenmesi gibi olası sorunları ortadan kaldırarak çağrı kalitesini artırmaya yardımcı olmaktadır. Mediation Server üzerinde bant genişliği sınırlı olmaktadır. Lync Server’a bağlantı gerçekletiren istemci bilgisayar,ortamda mediation server olmasa dahi yerel ağ geçidi üzerinden iletişim sağlayabilmektedir.
Aşağıdaki şekillerde media bypass ile gerçekleştirilen sinyal trafiği gösterilmektedir.
Acil Arama
Geliştirilmiş acil bildirim sisteminde,arayan kişin telefon numarası fiziksel bir adres ile ilişkilendirilir. Bu fiziksel ve konum bilgileri kullanılarak arayan kişiye yardım gönderilir. Fiziksel bir adresten kasıt,fatura adresi, telefon numarası veya kuruluş gibi bilgiler yer almaktadır.
Yeni Sunucu ve Ağ Geçidi Topolojisi
Yeni sunucu ve ağ geçidi topolojisinde, birden fazla ağ geçitleri üzerinden giden çağrılar tek bir sunucu üzerinde toplanmaktadır. Bu sayede birden fazla sayıdaki ağ geçitleri tek bir merkezden kontol edilebilmektedir.
Çağrı Yapılandırma
Lync server’in önceki sürümlerinde olduğu gibi, tüm çevirmeleri dizeleri, E.164 biçimini içermektedir. Downstream bileşenleri, ağ geçitleri, PBX ve SIP gibi yerel arama formatlarında bir numara isteyebilir. Lync Server’a gelen istek URL’si E.164 biçiminde manipule edilerek ağ geçidine yönlendirilir.
Exchange Unified Messaging
Microaoft Lync Server 2010 mesajlaşma ve iletişim platformu,Exchange Unified Messaging (UM) sistemi ile beraber uyumlu bir şekilde çalışmaktadır. Sesli mesaj ve e-posta mesajlarını birleştirerek tek bir mesajlaşma alt yapısı içerisinde kullanıcılara hizmet vermektedir. Exchange Unified Messaging (UM), Exchange Server rolüne sahip bir bilgisayar üzerinde yapılandırılan sunucu rollerinden bir tanesidir.
Call Admisson Control
Call Admission Control, gerçek zamanlı ses ve video iletişim ağlarında, meydana gelebilecek gecikme ve paket kaybı durumlarına karşı güç bir yapıya sahiptir. CAC, sadece ses ve video trafiğini kontrol edebilir. Veri trafiğini kontrol edemez.
Monitöring
Lync Server 2010, monitöring özelliği sayesinde,SQL Server izleme ve raporlama servisleri gibi bir çok özellik bizlere sunmaktadır. Sunucu üzerinde oluşturulan raporlar, herhangibir sorun karşısında, sorunun çözümüne yönelik bizlere fayda sağlamaktadır. Buna örnek olması açısından, herhangibir ses veya video oturumu esnasında, ses veya görüntü de meyadana gelebilecek sorununun kaynağını bu oluşturulan rapor üzerinden belirleyebiliriz.
Archiving
Microsoft Lync Server 2010 iletişim yazılımı, anlık mesajlaşma (IM) aracılığı ile gönderilen iletşim bilgilerini arşivleme imkanı sunmaktadır. Microsoft Lync Server 2010 ‘un arşivleme özelliği sayesinde aşağıdaki içerik türleri arşivlenmektedir.Bunlar;
gibi içerikler arşivlenme özelliğine sahiptir.
Arişivlenmeyen Dosya Türleri:
Fedaration
Federation, bir veya birden fazla organizasyon arasında mesajlaşma servis sağlayıcıları da olmak üzere aralarında iletişim sağlama yeteneğidir. Microsoft Lync Server, örgüt içinde ve dışındaki kullancılar arasında iletişim sağlamaktadır. Desteklenen iletişim türü ise kullanıcı türüne bağlı olmaktadır.
Anonim Kullanıcılar için Kullanılabilir Yetenekler
Anonim kullanıcılar, anında mesajlaşma, web konferans ve ses konferansları içeren oturumlara dışarıdan katılabilmektedirler.
High Availability
Küçük ve orta ölçekli kuruluşlar arasında, yüksek kullanılabilirlik ve tek merkezden yönetim yapabilmek için tasarlanmıştır. Kullanıcı sayısı bakımından yüksek bir organizasyon yapısında aşağıdaki şekil üzerinde de görülen bir topoloji şeması hazırlanmaktadır. Aşağıdaki resimde topoloji tipi 30.000 ile 5.000 kullanıcı sayısına sahip bir kuruluş için tasarlanmıştır. Şema içerisinde tüm Microsoft Lync Server 2010 yazılımları tek bir Active Directory yapısı içerisinde tutulmaktadır.
Features Overview Completed
Yukarıdaki sayfada ise bu zamana kadar ki yapmış olduğumuz işlemlerin tamalandığını belirten mesaj karşımıza çıkmakta.Yapmış olduğumuz işlemleri görmek için ise Desing Sites tuşuna basmanız yeterli. Yukarıdaki sayfada ise bizden oluşturulacak olan site ismi ve kullanıcı sayısı bilgileri istenilmekte.Gereken bilgiler girildikten sonra next diyerek bir sonraki aşamaya geçiyoruz.
SIP Domain sayfasında, sunucu üzerinde uzaktan erişim gerçekleştirmemiz için domain ismimizi girmemiz gerekmektedir. Domain ismini yazdıktan sonra Add tuşuna basarak sayfa üzerinde eklenmesini sağlıyoruz.
Virtualization sayfasında ,bize sanallaştırma desteğini kullanmak isteyip istemediğimiz sorulmakta. Ben sanallaştırma desteğini kullanmak istemediğim için seçenekler arasından No seçeneğini seçiyorum ve next diyorum. Conference Setting bölümünde, organizasyona katılacak kullanıcı sayısını belirleme ve vs işlemleri gerçekleştirebileceğimiz kısımlar bulunmakta. Bu adımı da next diyerek geçiyorum. Voice Settings bölümünde,yapılandırabileceğimiz bazı seçenekler mevcut. Bunlardan kısaca bahsedecek olursak;
Enabled Users
Bu seçenekte, site üzerindeki kullanıcıların kaç tanesinin ses özelliğinin açık olacağını değer cinsinden belirtiyoruz.Eğer bütün kullanıcıların ses özelliğinin aktif durumda olmasını istiyor isek Enabled all Users seçeneğini işaretlememiz gerekmektedir.
External Phone Traffic
Bu seçenek de ise, telefon trafiğini ayarlayabileceğimiz kısımlar mevcut. Açılan liste içerisinde,dışarıdan gelecek olan aramaları saat cinsinden ayarlayabilmekteyiz.
Types Of Calls
Types Of Calls seçeneğinde ise, dışarıdan gelecek olan aramaların ne oranda kapalı olacağını ayarlayabiliyoruz. Eğer bütün çağrıların da açık durumda olmasını istiyor isek, Enable all calls seçeneğini işaretlememiz gerekecektir.
Response Group
Bu seçenek ile ise, kullanıcıların hangi oranda yanıt grubunu kullanabileceklerini belirliyoruz.
Call Park Service
Call Park Service kısmında ise, çağrıların ne oranda kapalı durumda olacağını belirtiyoruz.
Voice Infrastructure
Bu sayfada ise, ses alt yapısına dair bilgiler verilmekte.
Exchange Unified Messaging Settings Microsoft Exchange Server 2010 Unified Messaging, tek bir mesajlaşma alt yapısı ile sesli ve e-posta mesajlarını tek bir merkezde birleştirmektedir.Exchange Server Messaging posta kutusuna bütün cihazlardan erişim gerçekleştirilebilmektedir. Exchange Server bilgisayarına bağlantı gerçekletirildiği anda, kullanıcı ister mobil telefondan yada isterse Outlook Voice Access kullanarak mesajlarına erişebilmektedir. Bu sayfa üzerinde de bize iki seçenek sunulmakta. Enable Users kısmında, site üzerindeki kullanıcıların ne oranda Exchange Unified mesaj sistemini kullanacakları belirtilmekte. Eğer site üzerindeki bütün kullancıların bu servisi kullanmasını istiyorsak Enable all Users seçeneğini işaretlememiz gerekir. Eğer kullanıcıların bir kısmının bu servisi kullanmasını istiyor isek yan taraftaki kutu içerisine gerekli değeri girmemiz gerekecektir. Exchange Unified Messaging Voicemail Traffic Exchange Server 2010 çalıştıran bir bilgisayar üzerine Unified Messaging sunucu rolü yüklendiğinde, özel bileşenler ve hizmetler de sistem üzerine yüklenmektedir.Microsoft Exchange Unified Messaging servisi,Speech Engine sistemi ile çalışmaktadır.Yan taraftaki liste içerisinden ise, kullanıcıların kaç günde bir sesli mesajlarını kontrol etmelerini sağlayabiliyoruz.Örnek olarak; 4 times per day ( dört günde bir kez) seçeneğini seçerek, kullanıcılarımızın dört günde bir sesli mesajlarını kontrol etmelerine izin verebiliriz. Aşağıdaki şekilde,Unified Messaging bileşenleri arasındaki ilişkiler gösterilmektedir.
External User Access
Microsoft Lync Server 2010 iletişim yazılımı ile, şrket dışındaki kullanıcılar ile kurum içindeki kullanıcılar aralında iletişim kurmak için ses veya video konferansına katılabilmektedirler. Kurumunuz dışındaki kullanıcıların da ses ve video konferansı gibi oturumlara katılabilmelerini istiyorsanız Yes and I want to deploy Edge Servers in my Perimeter network seçeneğinin işaretlenmesi gerekmketedir. Bu seçenek default olarak da seçili durumda gelmektedir.
What Percentage of users are external bölümünde ise, konferansa erişim gerçekleştirecek olan dış kullanıcıların hangi oranda konferansa katılabileceğini ayarlayabiliyoruz.
Collocation Options
Burada, mediation server dağıtım işlemini nasıl gerçekleştirmek istediğimiz sorulmakta.Eğer dağıtım işlemini Medaiation Server ve Front End Server’in yapmasını istiyorsak, Collocate my Mediation Servers on my Front End Servers seçeneğini seçmemiz gerekir. Eğer dağtım işleminin sadece Mediation Server tarafından gerçekleştirilmesini istiyorsak, Deploy standalone Mediation Servers seçeneğini seçmemiz gerekir.
Add Another Central Site
Planning Tool For Microsoft Lync Server 2010 Finished Successfully
Yukarıdaki pencerede ise ise, Microsoft Lync Server 2010 Planlama Aracı işleminin başarılı bir şekilde tamamlandığı görülmektedir.
Oluşturulmuş tolojojiye ait ekran görünleri..
Evet, bu nakalemizde Microsoft Lync Server üzerinde bulunan Lync Server 2010 Planning Tool aracının kurulumu hakkında bilgi sahibi olduk. Bir daha ki makalemde görüşmek üzere hoşcakalın..
Yavuz TAŞCI
Fernando Lugão Veltem edited Original. Comment: alter title and tags, added tr-tr